“Met betere samenwerking in de bouw zijn waanzinnige resultaten te behalen”

Onze Impact Builders brengen stuk voor stuk een enorme bak ervaring met zich mee. In een reeks interviews stellen we ze wat uitgebreider aan jullie voor. Deze week mede-oprichter van HD Impact Chert Hento. “Het begon allemaal met de Bouwagenda. Daarin is veel aandacht voor sociale innovatie en samenwerking, maar er gebeurde op dat moment niet veel mee. Er was geen antwoord op: hoe doe je dat dan? Dáár samen met de praktijk en Bouwend Nederland iets voor bedenken, dat was het begin van het Impactprogramma en HD Impact.”

Chert komt meteen aan de start van ons gesprek met een voorbeeld. “Iedereen die in de bouw werkt kent een voorbeeld zoals dit, dat weet ik zeker.”

“De steigerbouwer op een groot bouwproject weet: in week 10 moet ik de steiger opbouwen, in week 18 weer afbreken. In week 18 gaat hij dus van boven naar beneden de steiger afbreken, maar hij ziet meteen dat de schoorstenen van de woningen nog niet gevoegd zijn. Hij gaat toch door. Zodra hij klaar is komt een van de ketenpartners naar hem toe: ‘Waarom heb je de steigers afgebroken, de schoorstenen moeten nog worden gevoegd?’. Het antwoord: ‘Ja, weet ik, maar ik moet die steiger afbreken, dus dat doe ik dan.’ Het gevolg: een paar dagen later moet de steiger weer helemaal worden opgebouwd om de schoorstenen te voegen. Een enorme kostenpost die voorkomen had kunnen worden.”

Aandacht voor sociale innovatie en samenwerking

Chert werd een aantal jaar geleden door Bouwend Nederland gevraagd om iedereen bij de bureauorganisatie te trainen op eigenaarschap. Zo kwam hij in contact met Joppe Duindam van Bouwend Nederland en Joost Fijneman van CROW (toen adjunct-directeur Beleid en Vereniging bij Bouwend Nederland). “Met hen ontstond een gesprek over de Bouwagenda. Op die agenda staat de ontwikkeling van sociale innovatie en samenwerking, maar er gebeurde op dat moment niet veel mee, dat vond ik gek. Er was geen antwoord op: hoe doe je dat dan?”

“Joppe zei: dan moet je eens kennismaken met Inge Vermunt en Severin Hendrikx van DURVT, zij hebben die vraag ook al meermaals gesteld. Er was met Inge en Severin meteen een klik, we ontmoetten daarna ook Gideon Noordzij, destijds bouwplaatsmanager bij Dura Vermeer, en Ewout van Rossum van MBB. Zo ontwikkelden we samen het Impactprogramma. Het doel: leuker samenwerken, meer sociale innovatie, meer verdienen.”

Teams realiseren zelf de verbetering

In dit eerdere interview vertelt Gideon Noordzij hoe het Impactprogramma werkt en wat het inhoudt. Chert: “We helpen teams van ketenpartners om in hun samenwerking aandacht te besteden aan de bovenstroom – processen en verantwoordelijkheden – én aan de onderstroom – cultuur, ingesleten gedragspatronen, dynamieken. Dat dit nog zo weinig gebeurt in de bouw is gek, want het effect van het zichtbaar maken van die onderstroom, daar valt je letterlijk de bek van open.”

Chert geeft een voorbeeld om dat te illustreren. “In een ketenteam zegt de installateur in week 15 tegen de uitvoerder dat hij in week 20 de huizen in moet en dan een meterkast nodig heeft, anders kan hij niet aan het werk. ‘Natuurlijk,’ zegt de uitvoerder, ‘over een maandje. Zorg ik voor.’ Maar in week 20 is er toch geen stroom, de installateur kan niet aan de gang en de pleuris breekt uit. Met kunst- en vliegwerk regelen ze die dag vervolgens iets waardoor ze de dag erna wel verder kunnen, maar de sfeer is er niet beter op geworden en het werk niet leuker.”

“Dat soort processen, die zijn er ontelbaar in de keten. Wat verandert met het Impactprogramma is dat je het samen gaat voorkomen door erbij stil te staan. Waarom zeg je als uitvoerder dat er in week 20 stroom zal zijn, terwijl je in je hoofd denkt: ‘Lazer op, ik heb het druk, dat is pas over 5 weken?’. De oplossing die het team bij dit voorbeeld zelf bedacht: we spreken af dat we niet meer zomaar iets zeggen. Als je iets zegt, denk je na over wat je zegt. En als zo’n vraag komt, maken we een hartslag en een planning, waarin we bespreken wat er volgende week en die weken erna moet gebeuren. Zodat we allemaal weten: wat heb ik vandaag te doen, zodat ze over vijf weken aan de slag kunnen.”

Enorme kostenbesparing door slimmere logistiek

Chert heeft nog een voorbeeld, ook met de oplossing die ontstond vanuit het Impactprogramma. “Stel je voor, een héél groot bouwproject. Elke dag komen daar leveranciers spullen brengen. Dakpannen, tegels, kozijnen, sanitair. Dat gaat de hele dag door. Die leveranciers willen zo snel mogelijk van hun spullen af, die moeten weer door. Dus schieten ze de eerste de beste persoon aan met een bouwhelm en vragen ze waar zij die spullen neer kunnen zetten. Die persoon kijkt om zich heen, ziet dat er ergens plek is en zegt: ‘Zet daar maar neer’. Vervolgens weet niemand dat die spullen zijn gebracht en waar ze staan.”

“Op dat project werden kapitalen aan spullen dubbel besteld, omdat ze niet gevonden konden worden. Betere samenwerking in dat team - waarbij de verbeteringen door het team zelf worden aangedragen - leidde ertoe dat ze iemand aanstelden die als taak had alle leveringen aan te nemen en te registreren. Ze wisten vanaf dat moment exact waar alles stond en de bouwplaats was veel netter en opgeruimder. Het leidde tot een enorme kostenbesparing.”

Binnen een dag samen opgelost

Schrijnende persoonlijke voorbeelden maakte Chert ook mee. “In ons Impactprogramma koppelen we dus de harde kant van samenwerking - de processen - aan de zachte kant van samenwerking; hoe mensen gesprekken voeren met het elkaar. Hoeveel dat kan betekenen bleek toen op een ochtend bij een check-in een werkvoorbereider zei dat zijn vrouw er wel klaar mee was dat hij elke zaterdag aan het werk was.”

“Wat bleek, hij was elke zaterdag op de bouwplaats om dingen op te ruimen en klaar te maken voor de week erna. Daar kwam hij door de week niet aan toe. Hij had al wekenlang een zesdaagse werkweek. Het team had geen idee hoeveel impact dit op hem had. Hij vertelde het die ochtend en dezelfde dag nog was het opgelost. De man had tranen in zijn ogen, zo blij was hij.”

“En dan te bedenken dat overal in het land op bouwprojecten dit soort dingen niet op tafel komen… Er zijn echt waanzinnige resultaten te behalen in de bouw met betere communicatie en betere samenwerking.”

“Er zijn ook heel veel k*tbanen in de bouw. Niet wat betreft het vak, zeker niet, maar in hoe mensen met elkaar omgaan. Het leven is te kort hoor, voor een k*tbaan. De sfeer verbeteren, het vakmanschap daarmee laten bloeien, mensen de handvatten geven om de zachte kant van het werk – de onderstroom – onderdeel te maken van hun werk, daar kom ik mijn bed voor uit.”

Waaróm gaat het nou zoals het gaat?

Chert hoopt dat aandacht voor de onderstroom normaal wordt in de sector. “Een van de meest overschatte vaardigheden is dat we denken dat we kunnen communiceren. Dat kunnen we ook wel redelijk… zolang het meezit. Zodra het tegenzit gaan mensen zich anders gedragen. ‘Met hem praat ik niet meer, want het loopt niet lekker tussen ons.’ Maar allebei vind je dat niet leuk, dus waaróm gaat het nou zoals het gaat?”

“Ik zou het heel mooi vinden dat als iets niet lekker loopt op de bouw, het logisch wordt dat je dat meteen bespreekt met elkaar. Dat je nieuwsgierig bent: wat doe ik dan, wat doe jij dan? Dat gaat zo ongelofelijk veel faalkosten schelen in de bouw. Wij hebben het bewezen. Want er zijn allerlei keteninitiatieven, maar dat blijft vaak bij een gesprek aan tafel. Met HD Impact halen we het naar de keet. Brengen we de mannen en vrouwen die daar het werk doen met elkaar in gesprek. En dat blijkt heel goed te werken :-).”